دلایل فیزیولوژیکی و راهکارهای مقابله
از رایج ترین دلایل فیزیولوژیکی مشکلات شیردهی در مادران می توان به مواردی نظیر: کمبود هورمون ها، مشکلات ساختاری در پستان و بیماری مادر اشاره کرد.
کمبود هورمون‌ها
پرولاکتین: کمبود هورمون پرولاکتین می‌تواند به تولید ناکافی شیر منجر شود. این هورمون توسط هیپوفیز ترشح می‌شود و برای شروع و حفظ تولید شیر ضروری است.
- راهکار: مراجعه به پزشک برای بررسی سطح هورمون‌ها و در صورت لزوم، دریافت درمان هورمونی. مصرف گیاهان دارویی مثل شنبلیله و رازیانه نیز می‌تواند به افزایش تولید پرولاکتین کمک کند.
اکسیتوسین: این هورمون برای جریان یافتن شیر ضروری است و هرگونه کمبود یا اختلال در ترشح آن می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
- راهکار: استفاده از روش‌های طبیعی مانند تماس پوست به پوست با نوزاد، ماساژ پستان و آرامش محیطی می‌تواند به افزایش ترشح اکسیتوسین کمک کند.
مشکلات ساختاری در پستان
هیپوپلازی پستان: در این وضعیت، بافت غده‌ای کافی برای تولید شیر وجود ندارد.
- راهکار: مشاوره با یک مشاور شیردهی برای ارزیابی و راهنمایی‌های مناسب. در برخی موارد، استفاده از شیردهی مکمل با شیر دوشیده شده یا شیر مصنوعی می‌تواند مفید باشد.
عمل‌های جراحی: جراحی‌های انجام شده بر روی پستان ممکن است به بافت‌های غده‌ای آسیب برسانند و تولید شیر را کاهش دهند.
- راهکار: مشاوره با پزشک و مشاور شیردهی برای بررسی وضعیت و ارائه راهکارهای مناسب. در برخی موارد، ممکن است نیاز به استفاده از روش‌های مکمل شیردهی باشد.
بیماری
دیابت: دیابت کنترل نشده می‌تواند تاثیر منفی بر تولید شیر بگذارد.
- راهکار: کنترل دقیق سطح قند خون با کمک پزشک و استفاده از رژیم غذایی مناسب.
اختلالات تیروئید: هر دو نوع کم‌کاری و پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به کاهش تولید شیر شود.
- راهکار: درمان مناسب تحت نظر پزشک و تنظیم سطح هورمون‌های تیروئید با دارو.
دلایل روانی و عاطفی و راهکارهای مقابله
از رایج ترین دلایل روانی و عاطفی مشکلات شیردهی در مادران می توان به مواردی نظیر: استرس و اضطراب و افسردگی پس از زایمان اشاره کرد.
استرس و اضطراب
راهکار: استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و همچنین حمایت روانی از طرف خانواده و مشاوران.
افسردگی پس از زایمان
راهکار: مراجعه به روانپزشک و استفاده از روش‌های درمانی مانند مشاوره، داروهای ضدافسردگی (با توجه به مشورت پزشک برای تأثیر آن‌ها بر شیر)، و شرکت در گروه‌های حمایتی.
دلایل محیطی و سبک زندگی و راهکارهای مقابله
تغذیه نامناسب
راهکار: مصرف رژیم غذایی متعادل و غنی از پروتئین، آهن، کلسیم و ویتامین‌ها. مصرف مواد غذایی مانند جو دوسر، بادام، برگ‌های سبز و گیاهان دارویی مثل شنبلیله می‌تواند به افزایش تولید شیر کمک کند.
عدم نوشیدن آب کافی
راهکار: مصرف روزانه حداقل ۸ لیوان آب و نوشیدنی‌های مفید مانند شیر و آب میوه‌های طبیعی.
استفاده از داروها
راهکار: مشاوره با پزشک برای بررسی داروهای مصرفی و در صورت لزوم، جایگزینی آن‌ها با داروهای مناسب‌تر.
عوامل دیگر و راهکارهای مقابله
عدم تغذیه مکرر نوزاد
راهکار: تغذیه مکرر نوزاد (حداقل هر دو تا سه ساعت یک بار) و تلاش برای شیردهی شبانه، که به تحریک تولید شیر کمک می‌کند.
مشکلات مکیدن نوزاد
راهکار: مشاوره با یک مشاور شیردهی برای بررسی و حل مشکلات مکیدن. استفاده از تکنیک‌های صحیح شیردهی و در صورت نیاز، استفاده از دستگاه‌های مکنده شیر.
به طور کلی عدم تولید شیر یا ناکافی بودن تولید شیر می‌تواند نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف باشد. با شناسایی دقیق علت‌ها و استفاده از راهکارهای مناسب می‌توان این مشکل را برطرف کرد. مشاوره با پزشکان و متخصصان شیردهی برای ارائه راه‌حل‌های فردی و مناسب ضروری است.
منابع معتبر
وب‌سایت لا لچه لیگ (La Leche League
وب‌سایت موسسه ملی بهداشت کودکان و توسعه انسانی (NICHD)
مراکز مشاوره شیردهی در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها
گروه‌های حمایتی محلی برای مادران شیرده
این منابع می‌توانند به شما در درک بهتر مشکلات شیردهی و یافتن راهکارهای مناسب کمک کنند.